Hoe moet je koolborstel vervangen?

Elektrische machines maken veel handelingen een heel stuk lichter en makkelijker, maar hebben wel wat onderhoud nodig. Onderdelen zoals de accu zijn bekende vervangers, maar ook de koolborstels moeten soms vervangen worden. Gelukkig is dit een vrij simpele klus.

Wat zijn koolborstels

De elektrische motor in een machine bestaat uit twee grote delen: 1. De stator en 2. de rotor. De stator is een stationair deel dat stroom levert aan de rotor. De rotor is het bewegende gedeelte dat diverse spoelen bevat en omringd is met magneten. Zodra hier stroom doorheen vloeit ontstaat een magnetisch veld dat aangetrokken wordt door de magneten. Door deze aantrekkingskracht draait de rotor rond. Om ervoor te zorgen dat er stroom kan vloeien tussen een stilstaand onderdeel en een draaiend onderdeel, worden koolborstels gebruikt. Dit zijn kleine blokjes van grafiet die tegen de commutator van de rotor worden gedrukt. Terwijl de rotor draait, blijven de koolborstels tegen de commutator gedrukt waardoor de stroom kan blijven vloeien.

Toegang en vervangen

Koolborstels slijten en moeten daardoor af en toe vervangen worden. Hoe vaak dit moet gebeuren verschilt geheel per situatie. Je kunt merken dat de koolborstels vervangen moeten worden als de machine minder kracht lijkt te hebben, ondanks dat de accu vol is. Of wanneer de machine een schril en scherp geluid maakt tijdens het gebruik.

Andere symptomen die mogelijk kunnen inhouden dat de koolborstels vervangen moeten worden zijn:

  • Knetterend geluid tijdens gebruik
  • Opvallend veel vonken
  • Wel zoemen, maar niet draaien

Waar op te letten bij de aanschaf van koolborstels

Niet elke koolborstel past op elke machine. Sommige apparaten hebben 2 koolborstels, terwijl andere 4 koolborstels gebruiken. Daarnaast kan het formaat verschillen per model of merk. Daarom is het van belang dat je de juiste koolborstels gebruikt.

  1. Bekijk het typeplaatje van de machine om het modelnummer te vinden
    • Het modelnummer kun je meestal ook vinden op de gebruiksaanwijzing, de verpakking en/of de aankoop bon van de machine
  2. Type het modelnummer in in het zoekformulier van de DESTIL webshop
    • Het kan helpen om het woord “koolborstel” toe te voegen aan je zoekterm. Bijvoorbeeld: “DA4031 koolborstel”.
  3. Controleer bij de machine hoeveel koolborstel je nodig hebt. Hiervoor kun je gebruik maken van de handleidingen hieronder.

Het verwijderen van de koolborstels

In de meeste gevallen is het verwisselen van de koolborstels een klusje van enkele minuten. Afhankelijk van de locatie kan het zijn dat er een afdekkapje voor zit, of eventueel een afdekschroef. Slechts in enkele gevallen moet er een kap verwijderd worden om toegang te krijgen tot de koolborstels. Wij hebben hieronder een simpel overzicht gemaakt voor de meest voorkomende situaties.

Let op: voordat je begint raden wij met klem aan om: 1. De accu te verwijderen of de stekker uit het stopcontact te halen en 2. Te controleren dat je een stabiele werkplek hebt. Het gebruik van rubberen handschoenen wordt doorgaans aanbevolen.

Afdekkap verwijderen

Bepaalde modellen hebben een klein kapje ter afwerking voordat je bij de koolborstels kunt komen. Dit kapje zit doorgaans slechts met één of twee schroeven vast en kan eenvoudig verwijderd worden zonder verdere demontage. Zodra het kapje verwijderd is zijn de koolborstels zichtbaar.

Afdekschroef verwijderen

Een populaire manier om koolborstels netjes weg te werken is het gebruik van een afdekschroefje. Deze zijn meestal zwart en zitten aan de zijkant van de body van de machine. Deze schroeven hebben ongeveer de grote van een dubbeltje en kunnen met een grote schroevendraaier losgedraaid worden.

Kap verwijderen

De wat nieuwere of compactere machines maken gebruik van een deel van de behuizing om de koolborstel af te dekken. Dit betekent dat je enkele schroeven moet verwijderen om de kap los te maken. Vaak zit dit aan de achterkant van de machine. Zodra de kap eraf is kun je gemakkelijk bij de koolborstels.

Volledige demontage

Niet alle fabrikanten hebben het simpel gehouden. In sommige gevallen zijn er geen schroefjes of afdekkapjes te bespeuren. Hierbij is vaak de enige optie om de volledige machine open te maken. Dit hoort alleen gedaan te worden door getraind personeel omdat dit anders de garantie verbreekt en de volledige machine buiten werking kan stellen. Bij twijfel raden wij aan om de Technische Dienst van DESTIL Prolians te benaderen voor advies.

Neem voor meer informatie vrijblijvend contact op via 013-4653000 of info@destil.nl

Koolborstelloze machines (brushless motors)

Ondanks dat koolborstels zeer sporadisch vervangen hoeven te worden en bovendien niet duur zijn, werken fabrikanten hard aan meer vermogen, minder stroomverbruik en goedkoper onderhoud. Hierdoor zijn in de laatste jaren de koolborstelloze motoren populairder geworden. Deze motoren kunnen een hogere belasting hebben met minder risico op (blijvende) schade of ernstige slijtage. Daarnaast verbruiken deze machines vaak minder stroom waardoor er langer gewerkt kan worden met dezelfde accu. Bij deze machines is het natuurlijk niet nodig om de koolborstels te vervangen en er is verder geen ander soort onderhoud nodig aan de motor.