De complexe renovatie van de Boterfabriek

Voor rasechte Nijmegenaren is de Batava Margarinefabriek een begrip. Sinds de bouw in 1881 wordt het monumentale pand aan de Krayenhofflaan door de lokale bevolking liefkozend ‘de Boterfabriek’ genoemd. Hoe hoog de woningnood ook mag zijn, zo’n iconisch gebouw breek je niet zomaar af. Aan Wijnen Bouw de uitdaging om dit oude fabrieksgebouw om te toveren in 25 moderne woningen. Naast deze gecompliceerde renovatie was er bij hetzelfde project ook nog plaats voor de nieuwbouw van 89 appartementen. Zelden had uitvoerder Joris van den Bongaardt een meer gevarieerd bouwproject onder zijn hoede.

Bij de goedkeuring van het bouwproject Boterfabriek heeft de gemeente Nijmegen als harde eis dat de voorgevel van het hoofdgebouw uit 1881 intact blijft. Een mooi streven, maar makkelijker gezegd dan gedaan. De vele herstelwerkzaamheden door de jaren heen hebben de situatie niet bepaald overzichtelijker gemaakt. “Maar bij Wijnen Bouw gaan we geen uitdaging uit de weg”, zegt uitvoerder Van den Bongaardt strijdvaardig. “Dat maakt ons werk zo leuk. We doen hotels, scholen, woningen en zoals nu dus een monumentaal pand. Gewoon een kwestie van de juiste mensen om je heen verzamelen.”

Nieuwe constructie

Toch blijkt al snel dat bij de Boterfabriek niet alles gesmeerd loopt. Het gebouw is dan ook één van de oudste fabrieken van Nederland. “We hebben binnenin een heel nieuwe constructie aangelegd”, vertelt Van den Bongaardt. “Er zijn nieuwe palen in de grond geslagen, met daar bovenop een staalconstructie. Vervolgens hebben we een nieuwe tussenvloer gestort en de oude afgebroken. Een verdieping hoger hebben we bij de oude balkenlaag houtrotreparaties uitgevoerd en een nieuwe houten vloer gemaakt. Daarna bleek dat er ondanks een eerdere asbestsanering toch nog asbest in het dak zat en moest dat eraf. Ook de daklijnen klopten niet meer, waardoor we nieuwe kielkepers hebben aangebracht, met een nieuwe kap erop.”

Extra tijd

Van den Bongaardt staakt zijn opsomming met een glimlach en vervolgt: “Bij een renovatie kom je altijd wel voor verrassingen te staan, maar dit waren er wel heel veel. Al die onvoorziene materialen, zoals die nieuwe balken, moeten besteld en geleverd worden en dat vertaalt zich in tijd. Daarom zijn de nieuwbouwwoningen al af en zijn we nog steeds bezig met de renovatie van de fabriek. Dan scheelt het wel dat we in DESTIL een leverancier hebben waar ik eigenlijk nooit op hoef te wachten. Ik bestel simpel via de app op mijn telefoon en de volgende dag wordt het geleverd.”

Iconische gevels

Inmiddels staat de nieuwe constructie letterlijk als een huis en is Wijnen Bouw toe aan de volgende uitdaging. De monumentale gevels moeten niet alleen gerestaureerd worden, maar ook nog eens naadloos aansluiten op die constructie aan de binnenkant. Van den Bongaardt: “De luchtdichting en waterdichting zijn bij dit project erg ingewikkeld. Bij de meeste projecten doen we dat zelf, maar nu hebben we de specialisten van illbruck erbij gehaald. Daarnaast is het renoveren van de gevels echt een monnikenwerk. Er zijn stukken met grote scheuren en op sommige plekken lijken de bakstenen wel van beneden zo in de muur gegooid. Onze renovatiemetselaars zijn druk bezig het metselwerk weer sterk te maken.”

Samen sterker

Het is de uitvoerder ten voeten uit. “Ik probeer mezelf altijd te omringen met de beste mensen.. Zeker bij de renovatie van iconische gebouwen. Dat geldt voor mijn eigen ploeg, maar ook voor een betrouwbare leverancier als DESTIL en de specialisten van Gebroeders Bodegraven, fischer en illbruck bij het bepalen van het ankerplan en luchtdicht bouwen. Onze ploeg heeft echt wel wat ervaring op dit vlak. We hebben eerder bijvoorbeeld de Sint Janskerk in Utrecht en het Gasthuis in Horst gerenoveerd, maar soms luistert het erg nauw. Want als je het fout doet, krijg je geen herkansing. Maar samen maken we er echt iets moois van hier.”